Lief en leed – de geschiedenis van het gezin, was het eerste boek van Jacqueline Zirkzee. Het verscheen in 1986.
Aan het einde vorige eeuw kwam het besef dat er erg veel aandacht was voor politieke en krijgsgeschiedenis in het onderwijs, en erg weinig voor sociale processen en vrouwen. Daar zou verandering in komen. Met steun van het toenmalige Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen werkte ze een lessenserie om tot boek over de veranderende rol van het gezin. In de westerse wereld kwam na de middeleeuwen de nadruk steeds meer te liggen op het kerngezin – vader, moeder, kinderen – in plaats van de grootfamilie en de gemeenschap. Daardoor bleef er steeds minder ruimte voor andere leefvormen. Met illustraties en losse docentenhandleiding.
Jacqueline Zirkzee gaf cursussen over gezinsgeschiedenis in buurthuizen en voor vrouwengroepen. Het boek werd veel gebruikt in het volwassenen- en voortgezet onderwijs. Alleen nog antiquarisch verkrijgbaar.
