Q: Wat is het verschil tussen redactie, eindredactie, correctie, persklaarmaken en proeflezen?

A: Als je manuscript echt helemaal af is, is het klaar voor de eerste redactieronde. Bij een eerste inhoudelijke redactie gaat het om het totale boek: de inhoud, de structuur, de opbouw, de stijl en alles wat verder bij kan dragen aan een meeslepend, inspirerend, vlot verteld verhaal. Daarnaast verbetert een redacteur alvast de meeste in het oog springende fouten en vergissingen. Soms zijn er meerdere rondes nodig, bijvoorbeeld wanneer een manuscript tussentijds grondig wordt herzien.

Na de inhoudelijke redactie volgt de eindredactie. Daarbij wordt op detailniveau gekeken of het verhaal klopt en of er nog fouten in staan, of de opbouw logisch is, de alinea-indeling deugt, of alle zinnen lekker lopen en of de interpunctie in orde is. Als er nog belangrijke inhoudelijke kwesties zijn, komen die ook aan de orde. Soms gaat een manuscript een paar keer heen en weer, als schrijver kun je nu nog de laatste veranderingen aanbrengen.

De volgende stap is de (eind)correctie, waarbij alle laatste fouten en vergissingen, ook in de indeling, worden opgespoord en de tekst van het manuscript zijn definitieve vorm krijgt. Kijk goed of alles klopt, want veranderingen aanbrengen in een later stadium kan een kostbare zaak worden. Als je hiermee akkoord bent, gaat de vormgever met het manuscript aan de slag.

Rond het persklaarmaken heerst enige spraakverwarring. Bij een ‘gewone’ roman kan dit samenvallen met de correctieronde. Bij een boek met een ingewikkelder indeling en illustraties vormt het een aparte ronde. Met codes geeft de persklaarmaker aan hoe de vormgever, die de opmaak doet, de pagina’s moet indelen.

Nadat de vormgever klaar is, krijg je de proef. Vroeger waren dit het geprinte binnenwerk en een afdruk van de cover, tegenwoordig zijn het meestal digitaal bestanden. Je hebt dan de gelegenheid om alles nog één keer goed na te kijken voordat het boek gedrukt wordt. Dat is het proeflezen (en dat is dus iets anders dan de proeflezers die je in een eerder stadium als proefkonijn gebruikt hebt). Helaas bestaan er geen foutloze boeken, dus schrik niet als je ook later nog kleinigheden tegenkomt die niet kloppen. Die kun je bij een volgende druk laten herstellen. Mede daarom is het een goed idee om eerst één fysiek proefboek te laten maken voor jij of je uitgever een drukorder geeft.